Matka Ewa z Miechowic - Ewa von Tiele-Winckler (1866-1930)
w "Ewangeliku"
Ewa von Tiele-Winckler (1866-1930)
Kim była ta niezwykła osoba? Przypomnijmy krótko ważniejsze fakty z jej życia . Urodziła się 31 października 1866 roku w Miechowicach, dzisiejszej dzielnicy miasta Bytom. Była córką Huberta von Tiele-Wincklera (1823-1893) i jego żony Waleski (1829-1880). Rodzina Tiele-Winckler była właścicielem potężnego majątku ziem-skiego i magnatami przemysłowymi, posiadaczami jednej z najwię-kszych fortun Górnego Śląska. Dzieciństwo Ewa spędziła w rodzin-nym zamku w Miechowicach. Jako dziecko była istotą wrażliwą i wyczuloną na krzywdę. Gdy Ewa miała 13 lat, zmarła jej głęboko wierząca matka. Te doświadczenia oraz obserwowana przez nią ludzka niedola, szczególnie widoczna w życiu dzieci, po wewnętrznych przeżyciach doprowadziły ją w wieku 16 lat do podjęcia decyzji: swoje życie poświęci w służbie dla ludzi ubogich i cierpią-cych, zwłaszcza dla opuszczonych i porzuconych dzieci.
Realizację marzeń umożliwił jej ojciec: mogła zdobyć gruntowne przygotowanie pielęgniarskie i diakonijne w zakładach Bethel w Bielefeldzie (1887). Dzięki funduszom ojca mogła w 1890 roku założyć pierwszy dom opieki Ostoja Pokoju (Friedenshort) w Miechowicach. Było to przedsięwzięcie nowatorskie i bardzo znaczące dla najbiedniejszych mieszkańców Miechowic i okolic. Dzieło to szybko zaczęło się rozrastać. Powstawały kolejne domy. W samych Miechowicach ich liczba doszła do ponad 20, wliczając w to szpital i kościół.
Zanim to się jednak stało, w 1892 roku Ewa von Tiele-Winckler otrzymuje od ks. Friedricha von Bodelschwingha (1831-1910) z Bielefeld zgodę na założenie i prowadzenie własnego diakonatu – Ostoi Pokoju. Dnia 4 września 1893 roku zostaje wyświęcona na diakonisę „jako całkowicie wolna do służby w Kościele Jezusa Chrystusa”. W 1900 roku Matka Ewa nawiązuje kontakty z angiel-skimi kręgami ewangelizacyjno-misyjnymi (James Hudson Taylor (1832-1905), założyciel misji w Chinach), co w przyszłości zaowocowało wyjazdami do Walii i Anglii i rozpoczęciem wielkiej akcji ewangelizacyjno-misyjnej w wielu krajach, mającej także charakter diakonijny. Od 1908 roku diakonat miechowicki prowadził to działo początkowo w Norwegii, a później także w Polsce, Chinach, Egipcie, Gwatemali, Indiach, Syrii, na Wyspach Salomona.
W 1910 roku Matka Ewa rozpoczęła kolejną akcję – Domy dla bezdomych [dzieci]. Pierwszy z ich powstaje w miejscowości Podgóra koło Rościsławic, na północny wschód od Brzegu Dolnego. Na początku lat 20. XX wieku było ich już ponad 40, a w roku 1923 diakonat dysponował siecią 61 domów. Przebywało w nich 14.050 dzieci, którymi opiekowało się 538 sióstr diakonis. Początkowo Matka Ewa wykorzystywała w swoich działaniach odsetki od ka-pitału dziedziczonego z majątku swych rodziców. Jednak w późniejszym czasie jej dzieło utrzymywało się z dobrowolnych darowizn różnych ludzi – bogatych i ofiarujących mało, ale z serca. Opiekę w domach dla dzieci zorganizowano według oryginalnego wzorca: podstawową grupę stanowiły „rodziny” składające się z 10-15 dzieci w różnym wieku, pod kierunkiem „matki”, diakonisy. Ta koncepcja stała się w przyszłości jednym z elementów reformy systemu opieki wychowawczej. Matka Ewa prowadziła również pracę wśród więźniów (od 1907), wydawała czasopismo diakonatu „W służbie Króla” (od 1913).
Ewa von Tiele-Winckler była również poetką (napisała ponad 500 wierszy) i pisarką religijną. Zmarła 21 czerwca 1930 roku w Miechowicach, w małym drewnianym domku, w którym przeżyła ponad 20 lat. Domek ten stoi w Miechowicach po dzień dzisiejszy.
Patrząc na prawie 64 lata jej życia musimy przyznać, że każdy z nich to był rok niezwykły, a wszystkie tworzą życiorys niespotykany i oryginalny. Mimo różnego rodzaju problemów (była wątłego zdrowia), zagrożeń finansowych dla całego dzieła, ogromu ludzkiej biedy i tragedii, z którą się codziennie spotykała, Matka Ewa przez całe życia była osobą niezwykle pozytywnie nastawioną do życia, energiczną, radosną, szczęśliwą i spełnioną.
Ks. Adam Malina (Katowice)
Tekst pochodzi z książki: Matka Ewa z Miechowic. Ewa von Tiele-Winckler (1866-1930) (red. J. Szturc), Wyd. "Głos Życia", Katowice 2006, s. 7-9.
Wykaz publikacji w archiwum "Ewangelika"
Kwartalnik "Ewangelik", Katowice 2007