english version
Hasła biblijne na dzisiaj Ukryj hasła biblijne

Ewangelickie Prawo Kościelne 1918-2018

Nowe publikacje wydawnictwa ChAT

17.11.2018
Udostępnij

Organizacja i funkcjonowanie Kościołów ewangelickich w Polsce są regulowane przez ich prawo zewnętrzne. Dopiero w 2018 r. ten ważny aspekt ich działalności doczekał się kompleksowego opracowania naukowego. 


Ewangelickie Prawo Kościelne 1918-2018

W dwóch tomach: "Ewangelickie Prawo Kościelne 1918-2018. Zbiór tekstów prawnych kościołów ewangelickich w Polsce" oraz "Wielowymiarowość ewangelickiego prawa kościelnego. Analiza porównawcza i teologiczno-prawna". Przygotowali je bp prof. ChAT dr hab. Marcin Hintz oraz dr Michał Hucał. Publikacje ukazały się w Wydawnictwie Naukowym ChAT, a sfinansowane zostały ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. 

 

Pierwszy z tomów to zbiór aktów prawnych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Kościoła Ewangelicko-Reformowanego oraz Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego. W jego pierwszej części znalazły się ich akty prawa wewnętrznego oraz odnoszące się do nich akty prawa państwowego obowiązujące na dzień 1 stycznia 2018 r. W przypadku Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego obszerny zbiór aktów prawnych podzielono na ustawę o stosunku państwa do Kościoła i towarzyszące jej akty wykonawcze, wydzielono także kilka kategorii wewnętrznych aktów prawnych: przepisy zasadnicze, ogólnie obowiązujące i dyscyplinarne (w tym prawo finansowe), przepisy dotyczące władz zwierzchnich, władz diecezjalnych i władz parafialnych, przepisy dotyczące poszczególnych jednostek organizacyjnych Kościoła (np. Bratniej Pomocy im. Gustawa Adolfa, czy Centrum Misji i Ewangelizacji). Wśród aktów prawnych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego znalazły się również wykładnie autentyczne przepisów kościelnych. Działy poświęcone Kościołowi Ewangelicko-Reformowanemu i Ewangelicko-Metodystycznemu nie mają tak rozbudowanej struktury, gdyż liczba aktów prawnych obowiązujących w tych Kościołach jest znacznie mniejsza. Część pierwszą kończą teksty aktów prawnych wspólnych dla wszystkich Kościołów ewangelickich (m. in. ustawa o gwarancjach sumienia i wyznania, czy porozumienia międzykościelne).

 

Część druga pierwszego z tomów gromadzi akty prawne prawa państwowego, a także regulacje wewnętrzne obowiązujące w Kościołach od roku 1918. By przedstawić stan prawny na rok 1918 sięgnięto także do regulacji prawnych zaborców, które odziedziczyła i stosowała w swoim porządku prawnym II Rzeczpospolita. Podobnie jak w części pierwszej, ich zbiór jest najobszerniejszy w przypadku Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Podzielono go chronologicznie na akty prawne okresu międzywojennego (w którym uwzględniono szczególne regulacje dotyczące wyłącznie Śląska Cieszyńskiego, a także Kościołów unijnych), przepisy z lat 1945-1989 (z podziałem na dekady: lata 50., 60. i 70., oraz 80.), oraz te które uchwalono po roku 1989, a które wyszły z użycia. Takie samo zestawienia, choć pozbawione tak rozbudowanej struktury, przygotowano dla Kościoła Ewangelicko-Reformowanego oraz Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego. Część tę kończą wspólne regulacje prawne (dotyczące duszpasterstw wojskowych oraz nauczania religii). Ten obszerny, prawie 700-stronicowy zbiór pozwala więc nie tylko zapoznać się ze stanem prawnym obowiązującym w Kościołach ewangelickich na dzień 1 stycznia 2018 r. (jest to wyzwaniem szczególnie w przypadku Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, ze względu na mnogość aktów prawnych różnego szczebla), ale również umożliwia prześledzenie ewolucji dotyczących ich aktów prawnych i ich prawa wewnętrznego na przestrzeni ostatnich 100.

 

Drugi z tomów jest autorską monografią, mającą na celu syntetyczne przedstawienie regulacji wewnętrznych Kościołów ewangelickich w Polsce. Otwiera ją rozdział wstępny, w którym naszkicowano teologiczne pryncypia tworzenia prawa kościelnego zawarte w reformacyjnej nauce o Kościele. Ukazano także ewangelicką perspektywę na wolność religijną. Wstępny szkic uzupełnia historyczne przedstawienie tworzenia się ewangelickiego prawa kościelnego w Polsce. W kolejnych pięciu rozdziałach syntetycznie omówiono regulacje różnych obszarów życia kościelnego. Rozdział drugi omawia instytucje działające w Kościołach od poziomu centralnego, przez w przypadku Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego diecezjalny, a w przypadku Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego okręgu kościelnego, po poziom parafialny. Rozdział trzeci zajmuje się regulacjami dotyczącymi sprawowania sakramentów, a także takich czynności kościelnych jak spowiedź (wraz problematyką tajemnicy spowiedzi i tajemnicy duszpasterskiej), konfirmacja i konwersja, małżeństwo, ordynacja, pogrzeb kościelny (wraz z problematyką prowadzenia cmentarzy). Rozdział czwarty zajmuje się prawami i obowiązkami członków Kościołów. Obok kwestii wstąpień i wystąpień omówiono w nim status duchownych, problematykę nauczania religii, a także kwestie związane z ochroną danych osobowych. Rozdział piąty dotyczy odpowiedzialności dyscyplinarnej członków Kościołów, a ostatni rozdział szósty ich zaangażowania ekumenicznego. Nie każdy z omawianych obszarów jest przy tym w poszczególnych Kościołach uregulowany równie szczegółowo, co skutkuje tym, że cześć zagadnień jest omówiona jedynie na gruncie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

 

Przyjęta w poszczególnych rozdziałach syntetyczna forma omówienia poszczególnych zagadnień pozwala czytelnikowi poznać całościowy obraz regulacji w danych obszarach. Jest to szczególnie istotne na gruncie prawa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, na które składa się wiele aktów prawnych, co powoduje, że omawiana pozycja staje się cennym przewodnikiem nie tylko dla teoretyków prawa kościelnego, ale także tych, którzy na co dzień z niego praktycznie korzystają.  

 

Książki można nabyć na stronie sklepu Wydawnictwa Naukowego ChAT w cenie 25,00 oraz 17,00 PLN.