english version
Hasła biblijne na dzisiaj Ukryj hasła biblijne

Konferencja o Biblii brzeskiej

Wspólne przedsięwzięcie ChAT i UW

27.11.2013

W Warszawie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona pierwszemu przekładowi Pisma Świętego z języków oryginalnych na język polski czyli Biblii brzeskiej zwanej Radziwiłłowską.


Konferencja o Biblii brzeskiej

Pomysł uczczenia rocznicy wydania tego wyjątkowego dla kultury polskiej i polskiego ewangelicyzmu przekładu biblijnego narodził się w środowiskach Kościołów ewangelickich w Polsce i został podjęty przez środowiska naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej i Uniwersytetu Warszawskiego.
 
Konferencja „Biblia brzeska w 450-lecie wydania przekładu. Historia, język, kultura, teologia” odbyła się w dniach od 20 do 21 listopada w Warszawie. Jej organiztorem był Wydział Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie oraz Wydział „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.
 
Konferencję objął honorowym patronatem Prezydent RP Bronisław Komorowski. 
 
Komitet Honorowy konferencji:
prof. Andrzej Markowski - Przewodniczący Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, prof. Marcin Pałys - Rektor Uniwersytetu Warszawskiego, Ks. prof. Bogusław Milerski - Rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, bp Marek Izdebski - Biskup Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, bp dr Edward Puślecki - honorowy zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, bp Jerzy Samiec - biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
 
Biblia brzeska, zwana Biblią Radziwiłłowską lub Biblią pińczowską, jest pierwszym wydanym drukiem przekładem całości Pisma Świętego na język polski z języków oryginalnych: hebrajskiego i greckiego. Przetłumaczona została przez polskich ewangelików w Pińczowie w latach 1559-1563, a wydana roku 1563 w Brześciu Litewskim w nakładzie około 500 egzemplarzy.
 
Prace nad przekładem finansował ewangelik: książę Mikołaj Radziwiłł Czarny - marszałek i kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński.
 
Księga ma wymiary 255 na 401 mm, zawiera starannie wykonane drzeworyty na stronie tytułowej i w części starotestamentowej. Tekst jest drukowany dużymi gotyckimi czcionkami, a przypisy i objaśnienia - drobniejszą czcionką.

Rozpoczyna się dedykacją dla króla Zygmunta II Augusta, która zawiera pochwałę studiowania Biblii, informacje o przekładzie, streszczenie, spis treści oraz tablicę, wskazującą jak czytać Biblię przez cały rok. Jako pierwszy polski przekład podaje numerację wersetów.

Przekład jest staranny i precyzyjny, wierny oryginałowi (zastosowano nowatorską metodę oddawania sensu zdań, a nie tłumaczenia „słowo w słowo”). Napisana jest XVI-wieczną polszczyzną o wysokim poziomie artystycznym i literackim. Język jej jest zwięzły, potoczysty i bogaty literacko.

Poza oczywistym charakterem konfesyjnym, jest też Biblia Brzeska znakomitym przykładem wielkości i różnorodności kultury polskiej doby renesansu, a także niezwykłego piękna ówczesnej polszczyzny. W ogólnej opinii uchodzi za tłumaczenie językowo najdoskonalsze, o nienagannie artystycznej polszczyźnie i dużym stopniu wierności wobec różnorodnych przecież językowo ksiąg oryginału.

Jej wartości dla kultury polskiej są niekwestionowane, a wysoki poziom artyzmu językowego poświadczany jest od czasów współczesnych (nawet przez Jakuba Wujka), po dwudziestowieczne badania prof. Ewy Ostrowskiej (Psałterz Kochanowskiego a Psałterz z Biblii Brzeskiej).
 
BIK - Książnica Cieszyńska

zdjęcie: ChAT