english version
Hasła biblijne na dzisiaj Ukryj hasła biblijne

Znalezisko w Giżycku

W trakcie remontu podłogi w giżyckim kościele

22.12.2017

Podczas remontu podłogi w kościele ewangelicko-augsburskim w Giżycku odkryto kryptę, a podczas pochówku odnalezionych kości umieszczono także kapsułę czasu z informacjami o parafii i Giżycku.


Znalezisko w Giżycku

Wyniki badań prowadzonych wewnątrz kościoła w zakresie nadzoru archeologicznego bardzo nas zaskoczyły – mówi dr Jerzy Łapo z Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie.
– Oprócz dużej ilości ludzkich kości pochodzących ze zniszczonych w trakcie odbudów kościoła grobów, odkryliśmy niewzmiankowaną nigdzie kryptę z co najmniej początku XVII stulecia. Co ciekawe, pierwotne wejście do grobowca od strony nawy zostało zablokowane już w zamierzchłej przeszłości, bowiem do krypty wstawiono fundamentowy słup pod kolumnę dźwigającą konstrukcję dachu! Nowe wejście stworzono wówczas w sklepieniu krypty.
 
Odkryty grobowiec jest niestety uszkodzony, brakuje najwyższej części sklepienia. Najprawdopodobniej konstrukcję celowo „zdekompletowano”, gdyż była za wysoka i uniemożliwiała założenie drewnianej podłogi w świątyni odbudowanej z pożaru z 1822 roku. Tym razem archeolog wraz z wolontariuszami nie byli w stanie określić, czy wewnątrz krypty znajdują się ludzkie szczątki.
- Na dnie grobowca o długości blisko 4 metrów i wysokości około 1,9 metra, zalega zarwany strop i bez całkowitego wybrania piasku z wnętrza krypty nie będziemy wiedzieć, czy w środku są trumny z prochami miejskich notabli czy też nie – wyjaśnia J. Łapo. 

Krypta to nie jedyne znalezisko.
- Odkryliśmy także fragmenty dwóch płyt nagrobnych, z których być może jedną należy wiązać z osobą pastora Danoviusa juniora, który był budowniczym murowanej świątyni z 1633 roku, a zmarł w 1648 roku – mówi J. Łapo. – Na jednym z kawałków zachowała się nazwa miasta zapisana po łacine: „Loec” – w kontekście proboszcz Loeca. Znaleźliśmy także kilkadziesiąt drobnych monet, w większości pruskich solidów z XVII i XVIII wieku. Najstarszym egzemplarzem jest półgrosz Zygmunta I Starego z około 1510 roku, najmłodszym jednogroszówka z 1999 roku. Część monet to niewątpliwe zguby, które wpadły w szczeliny między deskami, ale to mogło się dziać po 1827 roku. Wcześniej natomiast wnętrze kościoła wyłożone było ceglanymi płytkami podłogowymi. Przez nie monety nie „przelatywały”. To zagadnienie wymaga jeszcze dalszych badań i porównań. Za duże ciekawostki można uważać również fragmenty przedmiotów pozostawionych przez „budowlańców” z początku XIX stulecia. Wśród nich są fragmenty butelek, glinianego talerza, kaolinowych fajek i „poobiadowe” kości zwierzęce.

- Uprzedzając pytanie, czy znaleźliśmy podziemne przejście prowadzące z kościoła do twierdzy, opowiadam: tym razem nie! – śmieje się J. Łapo.

Przeprowadzenie, tak dużego remontu nie byłoby możliwe bez funduszy z zewnątrz. Większość nakładów zostanie pokryta przez Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und Denkmalschutz (Niemiecko-Polską Fundację Ochrony Zabytków Kultury) ze środków rządu Niemiec.
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Giżycku nie podjęłaby tego wyzwania, gdyby nie wsparcie wielu osób prywatnych. Wielkim wsparciem były zbiórki pieniężne w czasie Międzynarodowych Koncertów Organowych i Kameralnych w Giżycku (lipiec, sierpień), zainicjowane przez organizatora tego wydarzenia Jerzego Piekarskiego, Bratniej Pomocy Gustawa Adolfa naszego Kościoła oraz datki pieniężne byłych mieszkańców Giżycka. Stan podłogi był już bardzo zły i uniemożliwiał organizowanie większych uroczystości. Teraz parafianie z optymizmem patrzą w przyszłość, mając nadzieję, że znajdą się jeszcze fundusze na remont kamiennej posadzki oraz kościelnych ławek.


Tekst z kapsuły czasu przeczytany podczas pochówku ludzkich kości z grobów zniszczonych podczas wcześniejszych prac budowlanych znalezionych podczas remontu podłogi:

"W imię Boga Trójjedynego składamy ten dokument na pamiątkę remontu drewnianej podłogi w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Giżycku.

Kościół nasz został wybudowany w okresie maj 1826 – wrzesień 1827 roku na miejscu świątyni, która spłonęła w wielkim pożarze miasta w kwietniu 1822 roku.

W roku 1881 przeprowadzono remont i częściową rozbudowę kościoła. W latach 1911–1912 parafia starała się o dotację na rozbudowę kościoła do 1400 miejsc siedzących, jednakże do rozbudowy nie doszło. Po II wojnie światowej budynek został przejęty przez napływową ludność wyznania rzymsko-katolickiego. Już w czerwcu 1946 roku ewangelicki ksiądz Emil Dawid odzyskał kościół dla ludności mazurskiej. Dzięki Bożej pomocy i życzliwości ludzkiej do chwili obecnej kościół służy ewangelikom z powiatu giżyckiego i węgorzewskiego.

Od chwili wybudowania kilkukrotnie przeprowadzano niewielkie remonty podłogi drewnianej, której stan systematycznie się pogarszał. W 2015 roku parafia zmuszona była wyłączyć z użytkowania część północną podłogi ze względu na duże ubytki. Starania o fundusze na remont trwały dwa lata. Dzięki dotacji z Deutsch-Polnische Stiftung Denkmalschutz und Kulturpflege z Goerlitz oraz zbiórce pieniężnej mieszkańców Giżycka podczas Koncertów Organowych i prywatnym osobom. Remont rozpoczęto 23. października 2017 roku i ukończono w grudniu 2017 roku.

Prace remontowe przeprowadziła firma PP-H Arkadiusz Klijer ze Skopu – właściciel Arkadiusz Klijer i pracownicy: Tomasz Klijer, Andrzej Klijer, Sławomir Lipko, Roman Płatosz, Jacek Grigoróg, Kazimierz Bobicz, Krystian Bobicz, Adrian Kowalewski, Leszek Rydzewski, Leszek Osiecki. Podwykonawcą prac była firma ZU-P MAREX – właściciel Marek Krajewski z pracownikami: Robert Botsch, Piotr Cieślik, Dariusz Wyskwar. 
 
Nadzór archeologiczny nad pracami ziemnymi prowadził dr Jerzy Marek Łapo z Muzeum Kultury Ludowej z Węgorzewa, wspomagany przez wolontariuszy: Jana Sektę, Bogdana Zdanowicza i Krzysztofa Kukułę. Badania wsparli także: Marta Bura, Janusz Janowski, Adam Kowalski i Leszek Słowicki. W trakcie badań odkryto między innymi ślady zniszczeń pożarowych, ludzkie kości z grobów zniszczonych podczas wcześniejszych prac budowlanych, podziemną kryptę, fragmenty dwóch płyt nagrobnych (w tym być może pastora Danoviusa juniora), drobne monety (od początku XVI wieku po rok 1999) oraz fragmenty przedmiotów, których używali robotnicy w latach 1826–1827.

Program konserwatorski remontu opracował dr inż Marcin Górski z pracowni architektoniczno-konserwatorskiej fest grupa sp. z.o.o z Warszawy, a pozwolenie wydał z upoważnienia Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Leszek Godzieba; kierownik delegatury w Ełku.

W czasie remontu proboszczem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Giżycku jest ksiądz Krystian Borkowski, biskupem diecezjalnym ksiądz Rudolf Bażanowski, biskupem Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce ksiądz Jerzy Samiec.
 
W skład Rady Parafialnej wchodzili: Krystyna Maria Nieżurawska – kurator (przewodniczący rady parafialnej), Stanisław Puciłowski – skarbnik, Manfred Cantop – sekretarz, Joanna Kempa, Robert Kempa, Tadeusz Murawski, z filiału węgorzewskiego Walentyna Drabik, z filiału wydmińskiego Izabela Matyszewska.
 
Burmistrzem Miasta Giżycka jest Wojciech Karol Iwaszkiewicz, zastępcą burmistrza Roman Łożyński, przewodniczącym Rady Miasta Cezary Piórkowski, starostą Powiatu Giżyckiego Wacław Strażewicz.
Dziękując Bogu Wszechmogącemu za ochronę i prowadzenie, prosimy o błogosławieństwo dla parafii, aby kościół mógł jeszcze przez długie lata służyć wiernym ku zbudowaniu, a mieszkańcom Giżycka jako miejsce spotkań z muzyką."

Materiały przesłane przez Parafię Ewangelicko-Augsburską w Giżycku