english version
Hasła biblijne na dzisiaj Ukryj hasła biblijne

Konsultacja władz Kościołów europejskich ŚFL

Bycie Kościołem w czasach transformacji

24.09.2020
Udostępnij

Odbyła się konsultacja ŚFL dla władz Kościołów europejskich. 


Konsultacja władz Kościołów europejskich ŚFL

Pandemia koronawirusa dotknęła także współpracę międzykościelną na forum Światowej Federacji Luterańskiej. Jednym z zaplanowanych wydarzeń, które musiało zmienić swoją postać była, zaplanowana na 21-23 września bieżącego roku w angielskim Oksfordzie, konsultacja władz Kościołów należących do trzech europejskich regionów Federacji (Europa Środkowo-Zachodnia, Europa Środkowo-Wschodnia, kraje nordyckie). Brak możliwości fizycznego spotkania nie oznacza jednak, że zrezygnowano z przeprowadzenia tego ważnego dla europejskich Kościołów członkowskich spotkania. Komitet odpowiedzialny za jego organizację podjął decyzję o przeprowadzeniu konsultacji w formie czterech półtoragodzinnych sesji za pośrednictwem platformy Zoom, w których wzięło udział ponad 80 reprezentantów władz europejskich Kościołów członkowskich, a także pochodzący z Europy członkowie Rady Federacji. Polski Kościół Ewangelicko-Augsburski reprezentował Biskup Kościoła ks. Jerzy Samiec, a także dyrektor Kancelarii Konsystorza Ewa Śliwka. Jako członek Rady ŚFL w konsultacji wziął także udział prof. Jerzy Sojka.

Okazało się, że tego typu spotkanie po raz pierwszy w historii ŚFL odbyło się w formie online. Dotychczas Federacja korzystała z platform internetowych tylko w ramach spotkań jej różnych ciał zarządzających czy serii webinariów na różne tematy. Nie próbowano jednak skorzystać z przestrzeni wirtualnej dla regularnie organizowanych spotkań przedstawicieli Kościołów członkowskich. Wyjątkowość spotkania odzwierciedlał jego temat: „Bycie Kościołem w czasach transformacji. Duch Święty daje moc, miłości i rozsądek (1 Tm 1,7)”. Kierował on uczestników ku refleksji nad aktualną sytuacją, w jakiej znalazły się Kościoły w dobie pandemii, ale także różnorodnych innych wyzwań, które zmieniają znany nam świat. Podkreślał to będący punktem odniesienia dla tematu teksty biblijny z 1 Tm 1,7, który towarzyszył już Federacji w modlitwach wstawienniczych przygotowywanych jako reakcja na wybuch pandemii.

Pierwszy dzień obrad otworzyło nabożeństwo online przygotowane przez przedstawicieli Kościoła-gospodarza konsultacji w Oksfordzie – Luterańskiego Kościoła w Wielkiej Brytanii. Poprowadzili oni zgromadzonych nie tylko w modlitwie i rozważaniu Słowa Bożego, ale zaprezentowali także różnorodność i imigranckie doświadczenie swojego Kościoła, a także historię oksfordzkiego Mansfield College, miejsca istotnego dla brytyjskiej historii wolności religijnej, które uczestnicy konsultacji mogli zwiedzić niestety tylko wirtualnie.

Tematem dnia było globalne spojrzenie na sytuację wspólnoty ŚFL w czasach pandemii. Punktem wyjścia do dyskusji było wystąpienie prezydenta ŚFL abp. Panty Filibusa Musy. Przedstawił on wizję życia i pracy we wspólnocie jaką jest ŚFL w obliczu kryzysu pandemii. Przypomniał pryncypia działania ŚFL wyrażone w jej strategii, podkreślił diakonijne zaangażowanie w obliczu wyzwań kryzysu COVID-19, wskazał na wsparcie dla Kościołów członkowskich poprzez fundusz szybkiego reagowania przeznaczony na realizację projektów związanych z pandemią. Przedstawił także zaplanowane zmiany w działaniu ŚFL spowodowane wywołaną przez pandemią koniecznością oszczędności. Podsumowując swoje wystąpienia abp. Musa powiedział: „Kościół jest obdarzony witalnością, która przekracza nasze działania i możliwości. Nie pozostajemy z pustymi rękami, kiedy stawiamy czoła trudnym realiom, jesteśmy dziećmi Bożymi, obdarzonymi twórczą i inspirującą mocą Ducha Świętego, aby rozumieć, dostosowywać się i wzrastać w to, co – jak wierzę – będzie w nadchodzącej przyszłości nową rzeczywistością dla Kościołów, a także dla naszej globalnej wspólnoty i jej struktur”. Kwestie poruszone przez prezydenta, w tym szczególnie zmiany jakie czekają ŚFL, stały się przedmiotem żywej reakcji w zorganizowanych po jego wystąpieniu grupach dyskusyjnych.

Drugi dzień konsultacji skupił się na europejskiej perspektywie. Punkt wyjścia do prowadzonych dyskusji stanowiły wystąpienia wiceprezydentów z trzech europejskich regionów Federacji. Superintendent ks. Astrid Kleist (Europa Środkowo-Zachodnia) analizując transformacje, w obliczu których stanęły Kościoły, wskazała na zmniejszanie się ich liczebności. W tym kontekście zwróciła uwagę nie tylko na procesy pluralizacji i sekularyzacji, ale także religijną indywidualizację prowadzącą do postaw indywidualnej religijności, niechętnej jakiemukolwiek zrzeszaniu się, czy też działaniu w ramach zinstytucjonalizowanych Kościołów. Ks. Kleist przypomniała, że z luterańskiej perspektywy istotą Kościoła jest zwiastowanie Ewangelii i udzielanie sakramentów, a więc powinniśmy oswoić się z tym, że inne elementy życia Kościoła, do których przywykliśmy, ulegają zmianie. Abp Urmas Viilma (Europa Środkowo-Wschodnia) podsumował doświadczenia Kościołów regionu w okresie pandemii. Wskazał na działania duszpasterskie Kościołów w przestrzeni wirtualnej, podkreślając powiązane z tym zarówno szanse (np. dotarcia do osób poza Kościołem) i zagrożenia (np. utrudnione dotarcie do osób starszych), a także teologiczne pytania, które dotyczą choćby rozumienia nabożeństwa czy Wieczerzy Pańskiej w przestrzeni wirtualnej. Abp Antje Jackelén także wskazała na doświadczenia, pytania i wyzwania dla Kościołów w czasie pandemii. Podkreśliła konieczność wspólnego niesienia nałożonych na nas ciężarów, a także konieczność zdecydowanej i jednoznacznej obrony ludzkiej godności. Obok pytań i doświadczeń podobnych do tych, o których mówił Viilma, wskazała na wyzwania jakie pandemia postawiła w obliczu kryzysu uchodźczego, a także szanse jakie doświadczenie lockdownu dają nam w obliczu kryzysu ekologicznego. Te podsumowania sytuacji Kościołów w 2020 roku stały się podstawą do żywej wymiany między uczestnikami w mniejszych grupach.

Konsultacja pokazała skalę trudności w jakiej znalazły się obecnie Kościoły. Składające się na nią głosy nie ograniczyły się jednak do opisywania trudnej rzeczywistości, ale wskazywały także na to, jak ważne i zmieniające jest doświadczenie, przez które obecnie przechodzą Kościoły. Jak każda zmiana niesie ona w sobie szanse i zagrożenia, które trzeba brać uwagę, gdy Kościoły będą się krytycznie przyglądać swojej misji i służbie światu, tak by ich odpowiedzi niosły Ewangelię w sposób istotny dla współczesnych. Konsultacja pokazała także jak w obliczu tych szans i zagrożeń ważna jest wspólnota między Kościołami ŚFL, nawet jeśli można ją przeżywać tylko wirtualnie. Wspólne doświadczenie mierzenia się z pandemią po raz kolejny pokazało wartość i ważność wymiany doświadczeń, a także wspólnej teologicznej refleksji wobec kluczowego pytania: jak być Kościołem w czasach transformacji.

tekst: prof. Jerzy Sojka