Trzysta lat tolerancji na Śląsku Cieszyńskim
W maju 2009 roku cieszyńska parafia obchodziła jubileusz 300-lecia wyznaczenia miejsca pod budowę kościoła Jezusowego. W ciągu całego jubileuszowego roku odbyło się wiele imprez i uroczystości związanych z tym wiekopomnym dla ewangelików cieszyńskich wydarzeniem. Kulminacją obchodów było uroczyste zakończenie uroczystości Tygodniem Ewangelickim w październiku 2010 roku.
W ramach obchodów odbyła się w dniach 21-22 maja 2009 r. w Sali konferencyjnej Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie międzynarodowa konferencja naukowa pt. Trzysta lat tolerancji na Śląsku Cieszyńskim. W trzystulecie założenia kościoła Jezusowego w Cieszynie. Dwudniowa konferencja miała ogromne znaczenie dla celów naukowych jak i popularnonaukowych, prezentując wielowiekową historię i działalność luteran na ziemiach polskich i ich wkład w rozwój Śląska Cieszyńskiego.
Pokłosiem sympozjum naukowego jest publikacja pod tym samym tytułem co konferencja, tj. Trzysta lat tolerancji na Śląsku Cieszyńskim. W trzystulecie założenia kościoła Jezusowego w Cieszynie, pod redakcją dr Renaty Czyż, dr. Wacława Gojniczka i dr. Daniela Spratka.
Uroczysta promocja odbyła się 9 czerwca 2011 r. w sali parafialnej „starej szkoły” w Cieszynie. Zebranych gości przywitał gospodarz proboszcz cieszyńskiej parafii ks. Janusz Sikora oraz przedstawiciel współorganizatora konferencji p.o. biskupa Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania w Republice Czeskiej ks. Jan Wacławek.
Następnie głos zabrał jeden z redaktorów publikacji dr Wacław Gojniczek, który pokrótce scharakteryzował przyczyny wydania publikacji i jej zawartość oraz podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji konferencji i wydania książki. Z kolei swoje spostrzeżenia i opinię na temat publikacji przedstawił recenzent dr hab. Dariusz Nawrot z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Natomiast o jej znaczeniu dla historiografii regionu wypowiedział się dr hab. Janusz Spyra z Akademii im. J. Długosza w Częstochowie. Podziękowania w imieniu parafii na ręce redaktorów i osób, które były zaangażowane przy wydaniu publikacji złożyli przedstawiciele Rady Parafialnej - kurator parafii Jan Król oraz Renata Michalik. O znaczeniu konferencji i publikacji opinię wyraziła również prof. dr hab. Ewa Chojecka oraz ks. bp dr Stanislav Pietak. Całą uroczystość uświetnił występ Wyższobramskiego Chóru Kameralnego.
Książka Trzysta lat tolerancji na Śląsku Cieszyńskim zawiera 28 referatów podzielonych na cztery główne działy a mianowicie: historię, historię sztuki, literaturę i myśl teologiczną oraz źródła i stan badań. Każdą z dziedzin reprezentują wybitni naukowcy zajmujących się problematyką protestancką, między innymi: prof. dr hab. Ewa Chojecka (Bielsko-Biała), prof. dr hab. Jan Harasimowicz (Uniwersytet Wrocławski), prof. dr hab. Tadeusz Stegner (Uniwersytet Gdański), prof. PhDr Miečislav Borák (Uniwersytet Śląski w Opawie), prof. JUDr Valentin Urfus (Uniwersytet Karola w Pradze), prof. dr Karl W. Schwarz (Uniwersytet w Wiedniu), dr hab. Janusz Spyra, doc. PhDr Radek Fukala (Uniwersytet im. T.G. Masaryka w Brnie), doc. mgr Jan Malura (Uniwersytet w Ostrawie), dr Herbert Patzelt (München), dr Zenon Mojżysz (Uniwersytet Śląski Instytut Muzyki w Cieszynie). Walorem książki jest bezwątpienia jej interdyscyplinarność, gdyż porusza zagadnienia z historii, historii sztuki, muzyki, literatury, źródłoznawstwa, teologii. Prezentuje obecny stan wiedzy na powyższe zagadnienia i pozwala stawiać nowe wyzwania badawcze dzięki między innymi poszerzeniu zakresu wiedzy źródłowej. Artykuły dodatkowo wzbogacono kolorowymi ilustracjami, przy czym niektóre z nich mało znane lub też całkowicie nieznane publikowane są po raz pierwszy w niniejszej książce.
Do trwałości książki przyczynią się twarde okładki, w których zszyto 692 strony - tutaj też należą się słowa uznania za jakość wykonania dla Ośrodka Wydawniczego „Augustana”.
Obszerna publikacja niejako staje się zwieńczeniem jubileuszu 300-lecia "wyznaczenia kościoła Jezusowego przed Cieszynem". Pozwala sięgać wzrokiem wprzód, aby za słowami Jerzego Fryderyka Erdmana Klette z Klettenhofu, wypowiedzianymi w 1809 roku w jego kroniczce o cieszyńskim kościele, wydanej na pierwszy jubileusz i my mogliśmy przekazać następnym pokoleniom to jego przesłanie:
Bądźcie potomkami przodków waszych godnymi, a niechaj was
żadna łza z oczu wnucząt waszych na grobach, gdzie odpoczywać
będziecie, nie oskarża jakiej lekkomyślności a niedbałości względem
tego kościoła waszego, lecz błogosławieni od nich niechaj będziecie!
Niechajże uczynki wasze będą podobne tym przodków waszych,
żeby za sto lat wnukowie i nadwnukowie wasi tak wdzięcznie na
was pamiętać mogli, jak wy teraz na pradziadów waszych, a żeby
przez to ożywieni byli, ku zachowaniu chwalebnego tego kościoła
i szkoły wszystko czynić co można!
Książka do nabycia w księgarni parafialnej.
tekst: Marcin Gabryś
foto: Beata Macura
więcej zdjęć: GALERIA