Charta Oecumenica - Karta Ekumeniczna 2001
Wytyczne dla rozwoju współpracy Kościołów w Europie
Wprowadzenie
Drugie Europejskie Zgromadzenie Ekumeniczne Konferencji Kościołów Europejskich (KKE) i Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE), obradujące w Grazu (Austria) w czerwcu 1997 roku, sformułowało między innymi następujące zalecenie: Zalecamy Kościołom opracowanie wspólnego dokumentu, zawierającego podstawowe prawa i obowiązki ekumeniczne oraz przygotowanie całego szeregu wytycznych, reguł i kryteriów dla ekumenicznych działań, które pomogą Kościołom, tym, ich kierownictwom i wszystkim członkom odróżniać prozelityzm od chrześcijańskiego świadectwa, fundamentalizm od autentycznej wierności wobec wyznawanych zasad, a w ostatecznym efekcie przyczynią się do ukształtowania właściwych stosunków między Kościołami większościowymi a mniejszościowymi w duchu ekumenicznym.
Zalecenie to uzasadniano w sposób następujący: Trudna sytuacja, w której z powodu różnych okoliczności znalazła się ekumeniczna wspólnota, wymaga świadomych przeciwdziałań. Konieczne wydaje się pielęgnowanie ekumenicznej kultury współżycia i współpracy oraz stworzenie podstawy do tego zobowiązującej.
W następstwie Zgromadzenia w Grazu, zgodnie z jego wytycznymi, dyskutowano w kręgach KKE i CCEE nad ideą Karty Ekumenicznej, chcąc w ten sposób przyczynić się do postępu w dziedzinie pojednania między Kościołami w Europie, a tym samym wnieść wkład do pojednania w Europie. Podczas posiedzenia w lutym 1998 r. w Rzymie Wspólny Komitet KKE i CCEE ustalił procedurę wdrażania tego projektu.
Zgodnie z nią w październiku 1998 r. w Cartigny k. Genewy spotkała się mała grupa robocza wyznaczona przez KKE i CCEE, która po intensywnych dyskusjach opracowała projekt planu "Karty ekumenicznej". Następnie KKE i CCEE powołały większą grupę, złożoną z około 40 reprezentantów różnych Kościołów europejskich (dobranych według klucza konfesyjnego i geograficznego), która spotkała się pod koniec kwietnia 1999 r. w Grazu. W wyniku dyskusji grupa robocza opracowała ostateczny projekt dokumentu, który w lipcu 1999 r. został przesłany Kościołom członkowskim KKE i krajowym konferencjom episkopatów Europy.
Przesyłając ten projekt, przewodniczący KKE i CCEE wyrazili nadzieję, że Kościoły członkowskie i krajowe konferencje biskupów wciągną do dyskusji na temat "Karty ekumenicznej" możliwie dużą liczbę parafii, diecezji i grup kościelnych. Szczególnie zależało im na uzyskaniu odpowiedzi na pytania:
1. W jakiej mierze cały ten dokument mógłby być przyjęty przez wasz Kościół? Czy mógłby służyć jako zachęta i apel do pogłębienia życia ekumenicznego oraz do zwiększenia współodpowiedzialności Kościołów za Europę?
2. Jakie punkty tego dokumentu należy zmienić i jak należy to uczynić?
3. Jakie ważne sprawy, w które są zaangażowane Kościoły, a które nie zostały tutaj wymienione, należałoby dodać jako uzupełnienie?
4. Jaką praktyczną wartość może mieć taki dokument oraz jak mógłby stymulować życie ekumeniczne w waszym środowisku i na płaszczyźnie ogólnoeuropejskiej?
Ostateczny termin nadsyłania odpowiedzi ustalono na l września 2000 r. Okazało się, że w ciągu 14 miesięcy projekt Karty Ekumenicznej został przełożony na 20 języków europejskich. Dokumentowi temu poświęcono wiele debat, narad i spotkań na płaszczyźnie lokalnej, krajowej i międzynarodowej. Władze KKE i CCEE otrzymały 150 odpowiedzi, zawierających komentarze, uwagi i propozycje zmian.
Komitet redakcyjny Karty, który obradował w Genewie w dniach 30 września - 3 października 2000 r., zajął się opracowaniem nowej wersji tekstu na podstawie odpowiedzi nadesłanych z wszystkich części Europy. Nowy tekst, przedłożony pod koniec stycznia 2001 r. Wspólnemu Komitetowi KKE i CCEE, spotkał się z jego aprobatą. Tydzień po Wielkanocy 2001 r., która tym razem obchodzona była w tym samym terminie przez chrześcijan tradycji wschodniej i zachodniej, miała miejsce uroczystość podpisania "Karty ekumenicznej" przez przewodniczących KKE i CCEE. Okazją po temu było Europejskie Spotkanie Ekumeniczne, zwołane w Strasburgu (Francja) w dniach od 17 do 22 kwietnia 2001 r.
prof. dr hab. Karol Karski
TEKST DOKUMENTU
Chwała niech będzie Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu
Jako Konferencja Kościołów Europejskich i Rada Konferencji Episkopatów Europy, kierując się przesłaniem obu Europejskich Zgromadzeń Ekumenicznych w Bazylei (1989) i Grazu (1997), żywimy mocne postanowienie, by strzec i rozwijać wspólnotę, która się wytworzyła między nami. Dziękujemy Bogu w Trójcy Jedynemu, że przez swego Ducha Świętego kieruje nasze kroki ku coraz intensywniejszej wspólnocie.
Sprawdziły się już różnorodne formy współpracy ekumenicznej. Wierni modlitwie Chrystusa: Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w Tobie, aby i oni w nas jedno byli, aby świat uwierzył, że Ty mnie posiałeś (J 17,21), nie możemy się jednak zadowalać istniejącym stanem rzeczy. Świadomi naszej winy i gotowi do nawrócenia, musimy starać się przezwyciężać istniejące jeszcze wśród nas podziały, abyśmy mogli wspólnie i wiarygodnie zwiastować narodom przesłanie Ewangelii.
Wspólnie słuchając Słowa Bożego zawartego w Piśmie Świętym, wezwani do wyznania naszej wspólnej wiary i wspólnego działania zgodnie z poznaną prawdą, chcemy dać świadectwo o miłości i nadziei dla wszystkich ludzi.
Na naszym europejskim kontynencie - od Atlantyku po Ural, od Bieguna Północnego po Morze Śródziemne - który bardziej niż kiedykolwiek przedtem cechuje się dziś pluralizmem w dziedzinie kultury, chcemy z pomocą Ewangelii zaangażować się na rzecz godności osoby ludzkiej stworzonej na obraz i podobieństwo Boga, i jako Kościoły przyczyniać się wspólnie do pojednania na-
rodów i kultur.
W tym duchu przyjmujemy tę "Kartę" jako wspólne zobowiązanie do dialogu i współpracy. Opisuje ona podstawowe zadania ekumeniczne, wyprowadzając z nich szereg wytycznych i zobowiązań. Na wszystkich płaszczyznach życia kościelnego ma ona wspierać ekumeniczną kulturę dialogu i współpracy oraz dostarczać w tym celu odpowiednich kryteriów. Nie ma ona jednak charakteru nauczająco-dogmatycznego lub wiążącego pod względem kościelno-prawnym. Jej autorytet polega raczej na dobrowolnym zobowiązaniu, jakie wzięły na siebie europejskie Kościoły i ekumeniczne organizacje. Na podstawie tego tekstu mogą one dla własnego użytku sformułować uzupełnienia i wspólne perspektywy, zajmujące się konkretnymi specyficznymi wyzwaniami i wynikającymi z nich zobowiązaniami.
I
WIERZYMY W JEDEN, ŚWIĘTY, KATOLICKI I APOSTOLSKI KOŚCIÓŁ
Starając się zachować jedność Ducha w spójni pokoju: jedno ciało i jeden Duch, jak też powołani jesteście do jednej nadziei, która należy do waszego powołania; jeden Pan, jedna wiara, jeden chrzest; jeden Bóg i Ojciec wszystkich, który jest ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich (Ef 4,3-6).
1. Wspólnie powołam do jedności w wierze
Zgodnie z Ewangelią Jezusa Chrystusa, poświadczoną w Piśmie Świętym i wyrażoną w ekumenicznym nicejsko-konstantynopolitańskim wyznaniu wiary z 381 roku, wierzymy w Trójjedynego Boga: Ojca, Syna i Ducha Świętego. Ponieważ wyznajemy tu wiarę w jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół, przeto nasze podstawowe ekumeniczne zadanie polega na tym, aby tej jedności, która jest zawsze darem Bożym, nadać widzialny wyraz.
Zamanifestowaniu widzialnej jedności stoją jeszcze na przeszkodzie istotne różnice w sprawach wiary. Istnieją różne poglądy w takich zwłaszcza kwestiach, jak rozumienie Kościoła i jego jedności, sakramentów i urzędów kościelnych. Nad tą sytuacją nie możemy przejść do porządku dziennego. Jezus Chrystus objawił nam na krzyżu swoją miłość i tajemnicę pojednania; jako Jego naśladowcy chcemy uczynić wszystko, co w naszej mocy, aby przezwyciężyć istniejące jeszcze problemy i przeszkody, które są w dalszym ciągu przyczyną podziału między Kościołami.
Zobowiązujemy się:
usłuchać apostolskiego napomnienia Listu do Efezjan i dążyć usilnie do osiągnięcia wspólnego rozumienia zbawczego orędzia Chrystusa w Ewangelii;
działać w mocy Ducha Świętego na rzecz widzialnej jedności Kościoła Jezusa Chrystusa w jednej wierze, która znajduje swój wyraz we wzajemnie uznanym chrzcie i w społeczności eucharystycznej, jak również we wspólnym świadectwie i służbie.
II
KU WIDZIALNEJ WSPÓLNOCIE KOŚCIOŁÓW W EUROPIE
Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie (J 13, 35).
2. Wspólne zwiastowanie Ewangelii
Najważniejszym zadaniem Kościołów w Europie jest wspólne zwiastowanie Ewangelii, słowem i czynem, dla zbawienia wszystkich ludzi. Wobec szeroko rozpowszechnionej utraty orientacji, wyobcowania ze świata wartości chrześcijańskich, ale również wobec różnorodnych poszukiwań sensu życia, chrześcijanie stoją przed szczególnym wyzwaniem dawania świadectwa swej wiary. Świadectwo to wymaga zwiększonego zaangażowania i wymiany doświadczeń w zakresie katechezy i duszpasterstwa we wspólnotach lokalnych (parafiach). Równie ważne dla całego ludu Bożego jest wspólne przekazywanie Ewangelii opinii publicznej, z czym wiąże się odpowiedzialne zaangażowanie w sprawy społeczne i polityczne.
Zobowiązujemy się:
konsultować nasze plany ewangelizacji z innymi Kościołami i zawierać z nimi porozumienia dotyczące tej kwestii dla uniknięcia szkodliwej konkurencji i niebezpieczeństwa nowych podziałów;
uznać, że każdy człowiek - na mocy swobodnej decyzji sumienia - ma prawo wyboru przynależności religijnej i kościelnej. Nie można nikogo, nakłaniać do konwersji za pomocą presji moralnej lub bodźców materialnych; tak samo nie wolno nikomu utrudniać konwersji, gdy jest ona wynikiem własnej nieskrępowanej decyzji.
3. Zbliżamy się do siebie
W duchu Ewangelii musimy wspólnie dokonać oceny historii Kościołów chrześcijańskich, która z jednej strony może wykazać się wieloma dobrymi doświadczeniami, z drugiej zaś obciążają ją podziały, waśnie, a nawet konflikty zbrojne. Ludzka wina, niedostatek miłości oraz częste nadużywanie wiary i Kościołów dla interesów politycznych poważnie zaszkodziły wiarygodności chrześcijańskiego świadectwa.
Dlatego ekumenia rozpoczyna się dla chrześcijan od odnowy serc oraz gotowości do pokuty i nawrócenia. Ruch ekumeniczny przyczynił się już do wzrostu pojednania.
Rzeczą ważną jest poznanie duchowego bogactwa różnych tradycji chrześcijańskich, wzajemne uczenie się od siebie i traktowanie tego jako darów. Dla dalszego rozwoju ekumenii sprawą szczególnie ważną jest branie pod uwagę doświadczeń i oczekiwań młodzieży oraz - gdzie to możliwe - korzystanie z jej współpracy.
Zobowiązujemy się:
przezwyciężać poczucie samowystarczalności i usuwać uprzedzenia, szukać wzajemnych spotkań i przychodzić sobie z pomocą;
wspierać postawę ekumenicznej otwartości i współpracy w wychowaniu chrześcijańskim, w edukacji i badaniach teologicznych.
4. Wspólne działanie
Ekumenia realizuje się już w różnych formach wspólnego działania. Wielu chrześcijan z różnych Kościołów żyje i działa wspólnie w kręgu przyjaciół i sąsiadów, w miejscu pracy i rodzinie. Szczególnego wsparcia wymagają małżeństwa międzywyznaniowe w ich dążeniu do praktykowania ekumenii w życiu codziennym.
Zalecamy powoływanie i utrzymywanie dwu- i wielostronnych gremiów mających na celu współpracę ekumeniczną na płaszczyźnie lokalnej, regionalnej, krajowej i międzynarodowej. Na płaszczyźnie europejskiej wzmacniać należy współpracę między Konferencją Kościołów Europejskich a Radą Konferencji Episkopatów Europy i przeprowadzać dalsze Europejskie Zgromadzenia Ekumeniczne.
W przypadku konfliktów między Kościołami należy inicjować lub wspierać starania na rzecz mediacji i pokoju.
Zobowiązujemy się:
działać wspólnie na wszystkich płaszczyznach życia Kościoła - wszędzie tam, gdzie pozwalają na to istniejące warunki i gdzie przeciw współpracy nie przemawiają względy religijne lub inne nadrzędne cele;
bronić praw mniej szóści i pomagać w usuwaniu nieporozumień i uprzedzeń między Kościołami większościowymi i mniejszościowymi w naszych krajach.
5. Wspólna modlitwa
Ekumenia żyje dzięki temu, że wspólnie słuchamy Słowa Bożego oraz pozwalamy, by Duch Święty działał w nas i przez nas. Mocą łaski otrzymanej tą drogą powstają dziś różne inicjatywy, które przez modlitwy i oddawanie czci Bogu dążą do pogłębienia wspólnoty duchowej między Kościołami i osiągnięcia widzialnej jedności Kościoła Chrystusowego. Szczególnie bolesnym znakiem rozdarcia istniejącego między wieloma Kościołami jest brak wspólnoty eucharystycznej.
W niektórych Kościołach istnieją zastrzeżenia wobec wspólnych modlitw ekumenicznych. Ale w dalszym ciągu naszą chrześcijańską duchowość kształtują liczne nabożeństwa ekumeniczne, wspólne pieśni i modlitwy, zwłaszcza Modlitwa Pańska.
Zobowiązujemy się:
modlić się jedni za drugich i w intencji chrześcijańskiej jedności;
uczyć się poznawać i cenić nabożeństwa i pozostałe formy życia duchowego innych Kościołów;
zmierzać do celu wspólnoty eucharystycznej.
6. Kontynuacja dialogu
Nasza faktycznie istniejąca jedność w Chrystusie ma większe znaczenie od naszych różnych stanowisk teologicznych i etycznych. Jednakże zamiast traktować to zróżnicowanie jako dar, który nas wzbogaca, spowodowaliśmy, że różnice w doktrynie, w kwestiach etycznych i w prawie kościelnym doprowadziły do podziałów między Kościołami; decydującą rolę odgrywały tutaj często szczególne okoliczności historyczne i odmienne uwarunkowania kulturowe.
Dla pogłębienia wspólnoty ekumenicznej trzeba koniecznie kontynuować starania zmierzające do zgody opartej na wierze. Bez jedności w wierze nie istnieje pełna wspólnota kościelna. Nie ma żadnej alternatywy dla dialogu.
Zobowiązujemy się:
sumiennie i intensywnie kontynuować dialog między naszymi Kościołami oraz zbadać, jak oficjalne gremia kościelne mogą w sposób wiążący przyjąć rezultaty rozmów;
dążyć do dialogu w razie kontrowersji, zwłaszcza gdy grozi rozłam w kwestiach dotyczących spraw wiary i etyki, i rozważać je wspólnie w świetle Ewangelii.
III
NASZA WSPÓLNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ W EUROPIE
Błogosławieni pokój czyniący, albowiem oni synami Bożymi będą nazwani (Mt 5,9).
7. Wspólne kształtowanie Europy
Przez stulecia ukształtował się charakter Europy, który jest pod względem religijnym i kulturowym w głównej mierze chrześcijański. Jednocześnie chrześcijanie nie potrafili zapobiec wielu cierpieniom i zniszczeniom, do których doszło w Europie i poza jej granicami. Wyznajemy naszą współodpowiedzialność za tę winę, prosząc Boga i ludzi o przebaczenie.
Nasza wiara pomaga nam wyciągać wnioski z przeszłości oraz czynić naszą wiarę chrześcijańską i miłość bliźniego źródłem nadziei w dziedzinie moralności i etyki, edukacji i kultury, życia politycznego i ekonomicznego w Europie i na całym świecie.
Kościoły udzielają poparcia integracji kontynentu europejskiego. Bez wspólnych wartości jedność nie uzyska trwałego fundamentu. Jesteśmy przekonani, że duchowe dziedzictwo chrześcijaństwa stanowi inspirującą siłę, która przyczynia się do wzbogacenia Europy. Na fundamencie naszej chrześcijańskiej wiary pracujemy na rzecz Europy wrażliwej na problemy ludzkie i społeczne, w której przestrzegane są prawa człowieka i podstawowe wartości: pokój, sprawiedliwość, wolność, tolerancja, uczestnictwo i solidarność. Przywiązujemy też duże znaczenie do głębokiego poszanowania życia, wartości małżeństwa i rodziny, nadrzędnej troski o ubogich, gotowości przebaczania i wszechogarniającego miłosierdzia.
Jako Kościoły i jako wspólnoty międzynarodowe musimy przeciwdziałać niebezpieczeństwu przekształcenia Europy w zintegrowany Zachód i w dezintegrowany Wschód. Trzeba też mieć na uwadze przepaść między Północą a Południem. Jednocześnie należy unikać wszelkich przejawów eurocentryzmu i umacniać świadomość odpowiedzialności Europy za całą ludzkość, zwłaszcza za ubogich na całym świecie.
Zobowiązujemy się:
dążyć do porozumienia co do treści i celów naszej odpowiedzialności społecznej oraz reprezentować w miarę możliwości wspólne stanowisko Kościołów w tej dziedzinie wobec świeckich instytucji europejskich;
bronić podstawowych wartości przed wszelką próbą ich pogwałcenia;
sprzeciwiać się wszelkiej próbie niewłaściwego wykorzystania religii i Kościoła dla celów etnicznych i nacjonalistycznych.
8. Pojednanie narodów i kultur
Wielość tradycji regionalnych, narodowych, kulturowych i religijnych uważamy za bogactwo Europy. Wobec licznych konfliktów, zadaniem Kościołów jest także wspólna służba na rzecz pojednania między narodami i kulturami. Wiemy, że ważnym wstępnym warunkiem dla osiągnięcia tego celu jest pokój między Kościołami.
Nasze wspólne wysiłki są skierowane na ocenę i rozwiązywanie kwestii politycznych i społecznych w duchu Ewangelii. Ponieważ szanujemy osobę i godność każdego człowieka ze względu na jego Boże podobieństwo, przeto bronimy absolutnej równości wszystkich istot ludzkich.
Jako Kościoły chcemy wspólnie wspierać proces demokratyzacji w Europie. Opowiadamy się za ładem pokojowym opartym na rozwiązywaniu konfliktów bez przemocy. Potępiamy wszelkie formy stosowania przemocy wobec ludzi, a szczególnie wobec kobiet i dzieci.
Pojednanie polega na popieraniu sprawiedliwości społecznej w obrębie poszczególnych narodów i w stosunkach między nimi; przede wszystkim oznacza to zasypywanie przepaści między biednymi i bogatymi oraz zwalczanie bezrobocia. Wspólnie chcemy przyczynić się do godnego przyjmowania w Europie emigrantów, uchodźców i azylantów.
Zobowiązujemy się:
przeciwstawiać się wszelkim formom nacjonalizmu, który prowadzi do ucisku innych narodów i mniejszości narodowych, oraz dążyć do rozwiązywania konfliktów bez użycia siły;
wzmacniać pozycję i równouprawnienie kobiet we wszystkich dziedzinach życia, jak również wspierać partnerstwo między kobietami i mężczyznami w Kościele.
9. Ochrona stworzenia
Wierząc w miłość Boga Stwórcy, wyrażamy wdzięczność za dar stworzenia, za wartość i piękno natury. Dostrzegamy jednak z przerażeniem, że naturalne zasoby ziemi eksploatowane są bez liczenia się z ich wartością, be uwzględniania ich ograniczoności ani dobra przyszłych pokoleń.
Chcemy wspólnie zaangażować się na rzecz zapewnienia trwałych warunków życiowych dla całego stworzenia. Ponosimy odpowiedzialność wobec Boga za określenie wspólnych kryteriów, które pozwoliłyby rozróżnić między tym, co ludzie są wprawdzie zdolni uczynić na podstawie osiągnięć naukowych i technologicznych, ale czego ze względów etycznych czynić nie powinni. W każdym przypadku godność poszczególnego człowieka musi mieć pierwszeństwo przed umiejętnościami technicznymi.
Zalecamy wprowadzenie w Kościołach europejskich ekumenicznego dnia modlitwy o ochronę stworzenia.
Zobowiązujemy się:
rozwijać styl życia wolny od przymusu konsumpcyjnego i przywiązujący znaczenie do jakości życia opartej na odpowiedzialności i ograniczanie wymagań;
udzielać poparcia kościelnym organizacjom ekologicznym i ekumenicznym strukturom w ich staraniach na rzecz ochrony stworzenia.
10. Pogłębianie wspólnoty z judaizmem
Jedyna w swoim rodzaju wspólnota łączy nas z ludem Izraela, z którym Bóg zawarł wieczne przymierze. Nasza wiara uczy nas, że nasze żydowskie siostry i nasi żydowscy bracia są umiłowanymi ze względu na praojców; nieodwołalne są bowiem dary i powołanie Boże (Rz 11,28-29). Do nich należy synostwo i chwała, i przymierza, i nadanie zakonu, i służba Boża, i obietnice. Do [nich] należą ojcowie i z [nich] pochodzi Chrystus według ciała (Rz 9, 4-5).
Wyrażamy żal z powodu wszelkich przejawów antysemityzmu, potępiamy towarzyszące im wybuchy nienawiści i prześladowania. Za antyjudaizm chrześcijański prosimy Boga o przebaczenie, a nasze żydowskie rodzeństwo o pojednanie.
W zwiastowaniu i nauczaniu, w doktrynie i życiu naszych Kościołów istnieje pilna potrzeba uświadamiania głębokiej więzi wiary chrześcijańskiej z judaizmem i wspierania współpracy chrześcijańsko-żydowskiej.
Zobowiązujemy się:
występować przeciw wszelkim formom antysemityzmu i antyjudaizmu w Kościele i społeczeństwie;
zabiegać na wszystkich płaszczyznach o dialog z naszymi żydowskimi siostrami i brać mi i pogłębiać go.
11. Pielęgnowanie stosunków z islamem
Muzułmanie żyją w Europie od stuleci. W niektórych krajach europejskich stanowią oni silne mniejszości. Chociaż między muzułmanami i chrześcijanami istniało i nadal istnieje wiele dobrych kontaktów i stosunków sąsiedzkich, to jednak po obu stronach występują też poważne zastrzeżenia i uprzedzenia. Są one rezultatem bolesnych doświadczeń z dalszej i bliższej przeszłości.
Chcemy nasilić spotkania między chrześcijanami i muzułmanami, oraz rozwinąć dialog chrześcijańsko-muzułmański na wszystkich szczeblach. W sposób szczególny zalecamy wspólną refleksję na temat wiary w jednego Boga i wyjaśnienie pojęcia praw człowieka.
Zobowiązujemy się
okazywać szacunek muzułmanom;
współpracować z muzułmanami w sprawach będących przedmiotem wspólnej troski.
12. Spotkanie z innymi religiami i światopoglądami
Pluralizm religijnych i światopoglądowych przekonań i form życia stał się cechą charakterystyczną kultury europejskiej. Szerzą się wschodnie religie i nowe wspólnoty religijne, spotykając się z zainteresowaniem także ze strony wielu chrześcijan. Również coraz więcej ludzi odrzuca wiarę chrześcijańską, traktuje ją z obojętnością lub opowiada się za innymi światopoglądami.
Chcemy potraktować poważnie krytyczne pytania pod naszym adresem i podjąć uczciwą dyskusję z naszymi krytykami. Trzeba jednak dokonać rozróżnienia między wspólnotami, z którymi należy szukać dialogu i spotkania, a takimi, przed którymi z chrześcijańskiego punktu widzenia należy ostrzegać.
Zobowiązujemy się:
uznać wolność religii i sumienia jednostek i wspólnot oraz bronić ich praw do wyznawania wiary lub światopoglądu indywidualnie lub zbiorowo, prywatnie lub publicznie, w ramach obowiązujących przepisów prawnych;
dążyć do dialogu z wszystkimi ludźmi dobrej woli, podejmować z nimi problemy będące przedmiotem wspólnej troski i świadczyć wobec nich o naszej wierze chrześcijańskiej.
Jezus Chrystus, jako Pan jednego Kościoła, jest naszą największą nadzieją na pojednanie i pokój. W Jego imieniu chcemy nadal kroczyć w Europie wspólną drogą. Prosimy Boga o przewodnictwo przez moc Ducha Świętego.
A Bóg nadziei niechaj was napełni wszelką radością i pokojem w wierze, abyście obfitowali w nadzieję przez moc Ducha Świętego (Rz 15, 13).
Jako przewodniczący Konferencji Kościołów Europejskich i Rady Konferencji Episkopatów Europy zalecamy tę "Kartę ekumeniczną" jako tekst podstawowy wszystkim Kościołom i Konferencjom Episkopatów Europy, aby przyjęły ją i wykorzystały w lokalnych warunkach.
Wraz z tym zaleceniem podpisujemy "Kartę ekumeniczną" z okazji Europejskiego Spotkania Ekumenicznego w pierwszą niedzielę po wspólnej Wielkanocy roku 2001.