Konferencja o Wiślanach w serbskiej wsi Ostojićevo

To wspaniała wiadomość, że uda się w Wiśle skrzyżować drogi różnych kultur i religii. Dziś już stanowicie miejsce szczególnie ważne dla rozwoju dialogu ekumenicznego. Tak wspaniałe – płynące z głębokiej wiary w człowieka – idee potwierdzają, że nasze wspólne działania, w celu dalszego rozwoju wizji zjednoczonej Europy mają głęboki sens – napisał Przewodniczący Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek w piśmie informującym o przyjęciu honorowego patronatu nad konferencją Wiślanie we wsi Ostojićevo (Banat, Serbia). Historia – język – kultura.

 

 
Odbyła się ona w sobotnie popołudnie, 9 października 2010 r.  w sali Domu Zborowego im. ks. bp. A. Wantuły w Wiśle. Jej uczestnikami byli m.in.: ks. bp Jerzy Samiec - zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, ks. bp Paweł Anweiler - zwierzchnik Diecezji Cieszyńskiej, delegacja Banackiego Senioratu Słowackiego Kościoła Wyznania Ewangelicko-Augsburskiego w Republice Serbii na czele z ks. seniorem Pawłem Sklenárem i Vladimirem Lovásem z Aradáča, któremu podlega zbór w Ostojićevie. Byli także inni duchowni: ks. bp sen. Władysław Wolny z Zaolzia, ks. radca Piotr Wowry, ks. Andrzej Czyż, ks. Leszek Czyż, ks. Adam Glajcar, ks. Marek Michalik i ks. Zdzisław Sztwiertnia. Na czele delegacji władz gminy Čoka (do której Ostojićevo należy) stał Predrag Mijić, Starostwo Powiatowe w Cieszynie reprezentował starosta Czesław Gluza, zaś władze miasta Wisły Tomasz Bujok - przewodniczący Rady Miasta oraz wiceburmistrz Jan Cieślar. Z wielką radością zostali także powitani potomkowie wiślan, którzy w XIX wieku wyemigrowali do Banatu.

 
Konferencję otworzył ks. Waldemar Szajthauer, który w swoim wystąpieniu przedstawił historię działań na rzecz odnowienia i wzmocnienia kontaktów wiślan żyjących w jakże różnych warunkach politycznych, gospodarczych, kulturowych, a także etnicznych.
 

Konferencja składała się z dwóch bloków tematycznych: historycznego i etnologicznego. W części pierwszej zaprezentowano referat dr. hab. Janusza Spyry, prof. Akademii Jana Długosza w Częstochowie, zatytułowany Monarchia Habsburgów – przestrzeń życia ludzi i narodów. W drugim wystąpieniu, którego autorką była Danuta Szczypka, omówiono przyczyny emigracji wiślan i ich dzieje w Tisza Szent Miklós do 1918 roku. Kolejny referat pt. Świadectwo wiary Pawła Cieślara (1845-1898), kuratora zboru w Tisza Szent Miklós (Ostojićevo) przedstawiła dr Renata Czyż. Ostatni temat tego bloku to Wiślanie we wsi Ostojićevo jako klucz do zrozumienia procesów narodowych na Śląsku Cieszyńskim autorstwa dr. hab. Jana Kajfosza z Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie.

 

 
Część etnologiczna rozpoczęła się prezentacją wstępnych wyników badań związanych z dylematami tożsamościowymi potomków wiślan w Serbii, a przeprowadzonych przez pracowników Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego – dr. hab. Eugeniusza Kłoska, dr Małgorzatę Michalską oraz studentkę J. Hlubek. Losy wiślan w zwierciadle języka i kultury to temat opracowany przez dr Katarzynę Marcol, a elementy repertuaru pieśniowego przedstawiła etnomuzykolog dr Magdalena Szyndler – obie reprezentujące Uniwersytet Śląski w Cieszynie. W konferencji uczestniczył także prof. dr Dušan Drljača, który omówił problem małżeństw mieszanych narodowo w oparciu o analizę związków wiślan zamieszkujących banacką wieś.

 
Konferencja zakończyła się przedstawieniem perspektyw współpracy między Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w RP, a Słowackim Kościołem Wyznania Ewangelicko-Augsburskiego w Republice Serbii z uwzględnieniem zboru w Ostojićevie i Wiśle.
 

W trakcie spotkania odbyła się prezentacja przewodnika „Ewangelicy w Wiśle” autorstwa M. Żerańskiego oraz drugiego tomu „Rocznika Wiślańskiego” pod redakcją R. Czyż, D. Szczypki i M. Szlaur-Bujok. Oba wydawnictwa, poświęcone tematycznie Wiśle i jej mieszkańcom, można zakupić w księgarni parafialnej w Domu Zborowym.

 

 
Organizatorem konferencji była Parafia Ewangelicko-Augsburska w Wiśle przy współpracy Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego i Wiślańskiego Centrum Kultury. Wsparcia finansowego udzielił Urząd Miasta Wisły w ramach wspierania organizacji pozarządowych w realizacji zadania publicznego z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Materiały przygotowane na konferencję zostaną w najbliższym czasie wydane drukiem, a zainteresowani będą mogli otrzymać je bezpłatnie.

 
Rzadko się zdarza, by konferencja naukowa zgromadziła tak liczne rzesze słuchaczy. Dlatego wszystkim tym, którzy przybyli z Warszawy, Katowic, Zabrza, Bielska-Białej, Jaworza, Cieszyna, Ustronia, Wisły i innych miejscowości serdecznie dziękujemy. Jesteśmy przekonani, że cel tego spotkania – popularyzacja wiedzy o potomkach wiślan żyjących w Ostojićevie w Republice Serbii – został w znacznej mierze osiągnięty.